Beschrijving
Collageen: één van de voornaamste eiwitvormen die zowel in mens als dier aanwezig is. Collagenen dienen als belangrijke structurele eiwitten in tal van weefsels van het lichaam, waaronder pezen, ligamenten, kraakbeen, huid, bloedvaten, spieren, darmweefsel en tandvlees.1 Hoewel collageen zich in vele vormen en functionaliteiten voordoet, heeft het over het algemeen één belangrijke, overkoepelende functie: het geven van steun en sterkte aan weefsels en cellen.2,10
Werkingsmechanisme collageen
Wat is collageen?
Collageen is samengesteld uit ongeveer 1.300 tot 1.400 aminozuren en vormt een stevige, veerkrachtige structuur.2 Tijdens de ontwikkeling en groei worden collagenen constant afgezet in een extracellulaire matrix, waardoor het als het ware een ‘frame’ kan vormen voor cellen en weefsels, bijvoorbeeld in de huid.3,4 Maar daarnaast blijkt ook uit de wetenschap dat deze structurele eiwitstructuren multifunctioneel zijn.5 Naast structuur en stevigheid zorgen ze onder andere ook voor weefselherstel, celmigratie en de vorming van nieuwe bloedvaten (angiogenese).2,10
Collageentypen
Er bestaan verschillende soorten collageeneiwitten, aangeduid met de Romeinse cijfers I-XXVIII. Deze collagenen verschillen in hun interacties met andere eiwitten, cellulaire componenten en locatie in het lichaam.6 De bekendste soorten zijn collageen type I, II en III. Deze groep wordt beschouwd als fibrilcollagenen. Dit zijn bundels van individuele collageeneiwitten die voornamelijk ondersteuning en sterkte aan weefsels bieden.
Type I lijkt het meest wijdverspreid in het menselijk lichaam. Je vind het namelijk terug in het bindweefsel van pezen, ligamenten, hoornvliezen en botten. Daarnaast bevindt het zich ook – doorgaans samen met type III – in de huid en bloedvaten. Type II daarentegen bevindt zich voornamelijk in het kraakbeen.2 Meer dan 90% van het collageen in het lichaam bestaat uit type I en III.3
Afname collageenproductie met de leeftijd
Collageen is het belangrijkste eiwit dat het menselijk lichaam produceert, het wordt voornamelijk gevormd door het aminozuur glycine (33%), proline en hydroxyproline (22%).7 Echter neemt de collageenproductie met het vorderen van de leeftijd snel af. Dat begint over het algemeen al vroeg, tussen het 25e en 30e levensjaar.3 Verminderde synthese van collageen type I en III is kenmerkend voor de verouderde huid.8
Zo werden bij een studie de huidbiopten van jonge en oude personen vergeleken. Uit de data bleek dat een groter percentage van het celoppervlak gehecht aan collageenvezels en uitgebreidere celspreiding bij jonge huid vergeleken met oude huid.8 Een andere studie deed onderzoek naar tandvleesweefsel van mensen met verschillende leeftijden. Hieruit kwam naar voren dat de eiwit- en collageenproductie meer dan 5-voudig afnam met het vorderen van de leeftijd.9
Gehydrolyseerde collageenpeptiden
Niet alleen mensen maken collageen aan, ook dieren zijn er een rijke bron van. Collageen voor voedingssupplementen wordt daarom doorgaans gewonnen uit rund, vis, kip of varken. Type I collageen kan uit verschillende bronnen worden gewonnen, maar runderen steken wel met kop en schouders boven de rest uit vanwege de beschikbaarheid en de biocompatibiliteit.7
Uit de huid extraheert men gelatine, wat de basis vormt voor het collageenproduct. Dit ondergaat vervolgens een proces van hydrolysatie, waarbij de gelatine door middel van enzymatische splitsing kleiner wordt gemaakt. Natuurlijke enzymen knippen namelijk de lange aminozuurketens op in kleinere stukken, waardoor het menselijk lichaam het vele malen beter opneemt.7
Toepassing op de huid
Een van de voornaamste toepassingen van collageen heeft betrekking tot de huid. Uit diverse onderzoeken blijkt namelijk dat het innemen van een collageensupplement kan compenseren voor de afnemende aanmaak in het lichaam zelf. Door deze afname verouderd namelijk de huid, wat leidt tot minder stevigheid, hogere kwetsbaarheid en natuurlijk de bekende rimpels.11
Collageensupplementen kunnen aan de ene kant zorgen voor het verstevigen van de huid, en zo bijdragen aan de algehele gezondheid van ons schoonheidsorgaan.3,12 Maar daarnaast is ook aangetoond dat het een esthetisch effect heeft: het zorgt voor een betere textuur en vermindert de huidveroudering.3 Collageen kan zo ook zorgen voor een verbeterde wondgenezing op de huid.10 Een recente metastudie laat zien dat de inname van gehydrolyseerd collageen gedurende 90 dagen effectief in het verminderen van huidveroudering.12
Toepassing op de botten en gewrichten
Een andere belangrijke toepassing van collageen heeft betrekking op de botten en gewrichten. Zo blijkt uit onderzoek dat oraal toegediend collageenhydrolysaat in de darm wordt geabsorbeerd en opgenomen wordt in het kraakbeen.13 Inname van collageenpeptiden stimuleert een statistisch significante toename van de synthese van extracellulaire matrixmacromoleculen. In dit onderzoek blijkt ook dat zeer effectief is voor mensen met specifieke problemen rondom de botstructuur en de gewrichten.13
Eveneens blijkt collageen een belangrijke graatmeter voor de botkwaliteit. Er is namelijk een verband tussen botcollageenafwijkingen en botfragiliteit.14Eiwitten zijn belangrijke bouwstenen voor het bot, en met name een gebrek aan collageen kan zorgen voor een kwetsbaarder botmatrix.15 Gehydrolyseerd collageen is bovendien ideaal als supplement, omdat het bekend staat om de veiligheid vanuit voedingsoogpunt.15
Overige toepassingen
Hoewel de werking van collageen op de huid, botten en gewrichten het meest bekend is, zijn dit niet de enigen. Collageensuppletie heeft namelijk ook een wezenlijke invloed op het haar, de nagels, darmen en spieren. Een recente studie laat zien dat de haardikte significant toenam door de inname van bioactieve collageenpeptiden in vergelijking met de controlegroep, net als de celvernieuwingssnelheid.16 Ook bevordert het de nagelgroeisnelheid en voorkomt het broze en brekende nagels.17
Ook zorgt het voor een betere gezondheid van de darmen. Dit komt mede doordat collageen onder andere rijk is aan glutamine, wat een belangrijk aminozuur is voor het herstel van de darmen.18
Verbeterde gezondheid van het darmstelsel. Collageen is rijk aan glutamine. Dit aminozuur kan de symptomen van een lekkende darm tegengaan. Dit specifieke aminozuur is namelijk betrokken bij het herstel van de darmwand en kan kleine gaatjes in de darmwand repareren.18
Als laatste heeft collageen een tweedelige werking op de spieren. Zo zorgt de grote hoeveelheid aan aminozuren in collageen voor een effectiever herstel van de spieren na een intensieve training.19 Daarnaast kan collageen de spierkracht zelf ook verbeteren. Het zorgt namelijk voor een efficiënter gebruik van bepaalde energiedeeltjes (ATP) in de spieren.20
Uiterst duurzame, gepatenteerde Solugel®
Solugel® is samengesteld uit hoogwaardige collageenpeptiden verkregen uit natuurlijke dierlijke bronnen. Door eiwitten af te breken in kleinere peptiden, kan Solugel® gemakkelijk door het menselijk lichaam worden opgenomen. Slechts 15 minuten na inname kan het al in het bloed worden gedetecteerd.
Bewezen effect op de huid
Een recent placebogecontroleerd, dubbelblind klinisch onderzoek in Frankrijk bewees eveneens de positieve effecten van de orale inname van 10 g Solugel® collageenpeptiden. Ze zagen een significante verbetering van 14% in de hydratatie van de huid op de wangen van het gezicht. Bovendien, de huidstevigheid en de netto-elasticiteit was ook verbeterd met respectievelijk 11% en 17%, terwijl de placebogroep een afname van de stevigheid in de huid liet zien.
Betere verzadiging
Een ander onderzoek uitgevoerd door de Universiteit van Maastricht toonde aan dat ontbijten met Solugel® zorgde voor meer verzadiging. Zo bleek uit de gegevens dat het callogeenrijke ontbijt zorgde een significante 20 procent lagere calorie-inname tijdens de lunch in vergelijking met een caseïne en soja-ontbijt met concentraties van 10% en 25% eiwit. De verminderde calorie-inname was gerelateerd aan een vermindering van de eetlust van 40 procent.21
