Beschrijving
Pepermunthydrolaat is verkoelend, verfrissend, en opmonterend. Het heeft een prettige, niet scherpe muntsmaak. Het is het perfecte hydrolaat ter verkoeling in de zomer, maar ook zeer geschikt om goed wakker te worden in de ochtend. Pepermuntwater kun je puur gebruiken, bijvoorbeeld als verfrissende lotion.
Wat zijn hydrolaten?
Een definitie van hydrolaten zou kunnen luiden: “Aromatische hydrolaten zijn het product van het stoomdestillatieproces en bevatten wateroplosbare, vluchtige plantcomponenten die hen vaak de geur geven van de essentiële olie, maar niet zo sterk zijn. Hun samenstelling is anders dan die van een essentiële olie: rijker aan wateroplosbare bestanddelen en – praktisch – vrij van lipofiele substanties. Dit betekent dat ze zeer goed te verdragen zijn, en vaak “antiseptisch en ontstekingsremmend werken” (Schnaubelt: 1999).
Het productieproces
Essentiële olie en hydrolaten worden over het algemeen met stoom aan de plant onttrokken. Door verhitting van water ontstaat opstijgende waterdamp die de essentiële olie en andere stoffen uit de planten losmaken en met de stoom meevoeren. Alleen in deze gasvormige (vluchtige) toestand kunnen water en de vluchtige olie zich verbinden en energie uitwisselen. Nadat de stoom tot water afgekoeld is, blijft een klein percentage aromatische moleculen (maximaal 0,2 %) verbonden met het destillatiewater. Dit is herkenbaar aan de geur. Het overgrote deel van de essentiële olie verbindt zich niet met het water en blijft erop drijven. Dit wordt afgeroomd. Zo zijn er twee producten ontstaan: de vetoplosbare (lipofiele) delen die we essentiële olie noemen en het destillatiewater met de wateroplosbare (hydrofiele) delen oftewel het hydrolaat of hydrosol.
Hydrolaten zijn dus de andere schepping van het destillatieproces. Ze zijn een op zichzelf staand natuurlijk product. Door de veelheid aan inhoudsstoffen zijn ze therapeutisch sterk werkzaam en kunnen ze niet synthetisch in het laboratorium worden geproduceerd. In feite kan van elke stoomgedestilleerde plant een hydrolaat betrokken worden. Chi International BV in Breda is één van de weinige firma’s die meerdere hydrolaten onder de merknaam Chi in voorraad heeft. Alle Chi hydrolaten zijn van biologische kwaliteit (EKO).
Kwaliteit
Voor een goede kwaliteit moeten hydrolaten voldoen aan een aantal regels.
Kwalitatief goede hydrolaten moeten langzaam worden gedestilleerd met een betrekkelijk lage temperatuur (± 102 ºC). In de praktijk betekent dit dat een destillateur moet kiezen tussen de productie van een essentiële olie of een hydrolaat.
Kiezen voor een hydrolaat betekent dat er altijd wordt gedestilleerd van verse planten. Dit levert automatisch ook een zeer goede essentiële olie op, maar echter niet een hoge opbrengst. Wanneer een destillateur kiest voor een essentiële olie betekent dat in de praktijk dat een aantal plantensoorten 1 à 2 dagen gedroogd wordt. Er kunnen dan meer planten in de destilleerketel wat een hogere opbrengst aan goede essentiële olie geeft, maar een mindere kwaliteit hydrolaat.
Dus: Destillatie van een essentiële olie kan van lichtgedroogde planten, destillatie van een hydrolaat moet altijd geschieden van vers geplukte planten, waarvan het vocht nog intact is. Sommige planten leveren echter zo weinig essentiële olie op dat ze vaak alleen worden gedestilleerd voor het hydrolaat, bijvoorbeeld korenbloem, hamamelis, melisse en citroenverbena. De essentiële olie kan vaak alleen worden geproduceerd door het (geurende) destilleerwater vaker te gebruiken (cohobatie). De meningen zijn verdeeld over de mogelijke gevolgen van cohobatie voor de kwaliteit van het hydrolaat. Het zou mogelijk de hoogwaardige werk- en geurstoffen in het hydrolaat vernietigen. U moet rekening houden met het feit dat er gedestilleerd water in de handel is waarin druppels essentiële olie zijn opgelost (middels een emulgator). Vaak ontbreken de wateroplosbare delen waardoor dit product een andere werking bezit.
Soms drijven er kleine vlokjes in het hydrolaat. Dit is geen vervuiling van het water, maar het zijn minuscule plantendeeltjes. U kunt deze er eventueel uitfilteren.
Werking
Je zou kunnen zeggen dat de wateroplosbare microdruppels essentiële olie het hydrolaat de geur en smaak geven, terwijl de wateroplosbare plantbestanddelen verantwoordelijk zijn voor de therapeutische werking. Wateroplosbare bestanddelen zijn o.a. carboxylzuren, tanninen, flavonoïden en sesquiterpeenalcoholen. Zo is bijvoorbeeld bij rozenwater het gevormde fenylethylalcohol het bestanddeel die voor een groot deel de geur bepaalt. Dit hydrolaat geurt voor veel mensen aangenamer dan de essentiële olie.
Hydrolaten zijn een complementair deel van de aromatherapie, maar worden vaak vergeten. Ze worden meestal gezien als afvalproducten van de destillatie en als een zwak aftreksel van essentiële oliën. Niets is minder waar! Hydrolaten zijn de ware aromatherapie. Je zou ze als de homeopathie binnen de aromatherapie kunnen beschouwen. Als je ze een plaats in de natuurgeneeskunde wilt geven, dan staan ze tussen de Bachbloesems en de essentiële olie in. Natuurlijk aromatisch water ofwel een hydrolaat bevat de levenskracht van de plant.
Alle hydrolaten zijn huidverzorgend en soms worden de therapeutische eigenschappen van de essentiële olie overtroffen. Omdat ze een zachte werking hebben, zijn hydrolaten geschikt bij de behandeling van kinderen, zwangeren en ouderen. U kunt de hydrolaten onverdund op de huid toepassen. Alle hydrolaten zijn verkoelend, mild en toniserend.
Houdbaarheid:
Hydrolaten zijn minder lang houdbaar dan essentiële oliën. Verse hydrolaten zijn zuiver en bacterievrij. Je kunt een hydrolaat het beste in de koelkast bewaren, of zo koel (en donker) mogelijk. Pepermunthydrolaat is 9 maanden houdbaar na opening.
Toepassing
Voeg het hydrolaat toe aan een bad of sprenkel het op de huid. Voor op reis kan een sprayflacon gevuld worden met pepermunt hydrolaat, waarmee de huid verfrist en verkoeld kan worden. Deze spray kan ook gebruikt worden als mondspray voor een frisse adem, of als voetspray ter verkoeling en parfumering. Ook bij een vette of rode huid wordt pepermunthydrolaat veel gebruikt ter verlichting.
Pepermunthydrolaat is ook bijzonder geschikt om in te vriezen en daarna te gebruiken als verkoelend compres.
Doe eens een scheutje pepermunthydrolaat in een glas water: heerlijk fris en ook nog eens goed voor de spijsvertering! Of voeg een scheutje hydrolaat toe aan een kopje (kruiden)thee of limonade voor een fris effect.
